Het nieuwste evaluatierapport van de CEPEJ over de efficiëntie en de kwaliteit van justitie in Europa werd gepubliceerd op 16 oktober. De publicatie, het tiende rapport al sinds de oprichting van de CEPEJ in 2002, biedt beleidsmakers en justitieprofessionals een praktisch en gedetailleerd hulpmiddel om een beter inzicht te krijgen in de werking van justitie in Europa en om de efficiëntie en kwaliteit ervan te verbeteren.
De European Commission for the Efficiency of Justice (CEPEJ) bestaat uit experts uit 46 lidstaten van de Raad van Europa. De CEPEJ identificeerde dit keer de belangrijkste trends in de rechtssystemen van 44 Europese landen en twee waarnemersstaten: Israël en Marokko.
Budget
Het rapport benadrukt dat het aandeel van het budget dat aan justitie wordt toegewezen in de meeste Europese landen laag blijft in vergelijking met andere publieke sectoren, goed voor ongeveer 0,31% van het bbp. In België gaat het om 0,22% van het bbp.
Gemiddeld besteedt elk land € 85,4 per inwoner aan zijn rechtssysteem, of € 7,31 méér dan in 2020. In België gaat het om € 102,5.
Aantal justitieprofessionals
In 2022 telde Europa gemiddeld 22 rechters, 12 openbare aanklagers en 180 advocaten per 100.000 inwoners. Er zijn echter grote verschillen tussen landen, bijvoorbeeld vanwege de specifieke nationale kenmerken van de rechtssystemen. België telt gemiddeld 14,4 rechters, 7,5 openbare aanklagers en 165 advocaten per 100.000 inwoners.
Er zijn meer vrouwelijke rechters en aanklagers dan mannelijke in Europa (57% van de beroepsrechters en 54% van de openbare aanklagers zijn vrouwen). In België gaat het in beide gevallen om 60% vrouwen.
Efficiëntie van de rechtbanken
De Europese rechtssystemen hebben in 2022 een aanzienlijke verbetering laten zien in vergelijking met de gegevens van 2020. In België schommelt de afhandelingsgraad (de verhouding tussen het aantal afgeronde zaken en het aantal binnenkomende zaken) van zowel civiele zaken als van strafzaken rond de 100%, op alle niveaus. Dat betekent dat er geen sprake is van een bijkomende achterstand, maar ook dat de bestaande achterstand niet wordt ingelopen.
Investeringen in ICT
De investeringen in ICT blijven constant en bijna alle staten hebben hun gemiddelde ICT-budget per inwoner verhoogd. Dit toont het groeiende belang van ICT voor het rechtssysteem. In België schommelt de ICT-implementatie bij justitie licht onder het Europese gemiddelde.